Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 17 (808) z dnia 10.06.2013

Ustalanie prawa i wysokości zasiłku chorobowego dla zleceniobiorców

Nasza firma zatrudnia zleceniobiorców, którzy podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, a także przystąpili do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jakie świadczenia przysługują zleceniobiorcy za czas choroby i w jaki sposób obliczać ich wysokość?

Prawo do zasiłków dla zleceniobiorców i obliczanie ich wysokości ustala się w oparciu o przepisy ustawy zasiłkowej.

Zleceniobiorcy, którzy przystąpili do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, po spełnieniu warunków określonych w ustawie zasiłkowej, mogą otrzymywać zasiłek chorobowy, opiekuńczy oraz macierzyński, a także świadczenie rehabilitacyjne.

Podstawę wymiaru ww. świadczeń ustala się uwzględniając w niej kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez zleceniobiorcę w wysokości odpowiadającej 13,71%.

Zleceniobiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Do okresu tego wlicza się wcześniejsze okresy ubezpieczenia chorobowego (zarówno obowiązkowego, jak i dobrowolnego), jeśli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym, albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Okres wyczekiwania nie obowiązuje w przypadku ubiegania się o wypłatę zasiłku opiekuńczego i macierzyńskiego. Te świadczenia przysługują bez względu na czas trwania ubezpieczenia chorobowego.

Osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia nie zachowują prawa do wynagrodzenia za czas choroby, bowiem wynagrodzenie to, określone w art. 92 Kodeksu pracy, przysługuje wyłącznie pracownikom. Zleceniobiorcy od pierwszego dnia niezdolności do pracy z powodu choroby przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego (oczywiście po spełnieniu wymogu wyczekiwania).

Podstawę wymiaru zasiłków przysługujących zleceniobiorcy stanowi przeciętny przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 3 pkt 4 i art. 48 ustawy zasiłkowej). W sytuacji, gdy ubezpieczenie chorobowe trwa krócej niż 12 miesięcy - za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.

W sytuacji, gdy zleceniobiorca został objęty ubezpieczeniem chorobowym w trakcie miesiąca i stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w następnym miesiącu (oczywiście, o ile posiada wymagany okres ubezpieczenia chorobowego), to podstawę wymiaru zasiłku stanowi przychód z pierwszego niepełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia (bez uzupełniania).

Jeśli w okresie, za który przychód uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku, zleceniobiorca nie wykonywał umowy zlecenia z powodu pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego albo odbywania ćwiczeń wojskowych, to z podstawy wymiaru zasiłku wyłącza się przychód za miesiące, w których z ww. przyczyn umowa była wykonywana przez mniej niż połowę miesiąca. Jeżeli niewykonywanie umowy nastąpiło z innych przyczyn (np. z powodu choroby, za którą nie przysługiwało mu prawo do zasiłku), przychód za te miesiące przyjmuje się w kwocie faktycznej, bez uzupełniania - nawet gdy umowa była wykonywana przez mniej niż połowę miesiąca (art. 50 ustawy zasiłkowej).

Dodajmy, że dla zleceniobiorców nie została określona najniższa podstawa wymiaru zasiłków (jak ma to miejsce w przypadku pracowników).