Wypłata świadczeń chorobowych dla pracownika 50+

1) W październiku 2018 r. pracownik (52 lata) był niezdolny od pracy z powodu choroby, za którą wypłacono mu wynagrodzenie (14 dni) i zasiłek chorobowy (4 dni). W grudniu 2018 r. otrzymał zaświadczenie lekarskie z kodem literowym "C" wystawione przez szpital za czas pobytu w tej placówce (od 1 do 17 grudnia 2018 r.) oraz po wyjściu z niej (od 18 do 24 grudnia 2018 r.). Jak należało ustalić wysokość przysługującego mu zasiłku chorobowego?

Pracownik, który ukończył 50 lat najpóźniej w roku poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego za pierwsze 14 dni choroby trwającej w roku kalendarzowym (art. 92 § 1 pkt 1 K.p.). Jest ono finansowane ze środków własnych pracodawcy i wypłacane w wysokości nie niższej niż 80% podstawy jego wymiaru, także za czas pobytu w szpitalu. Wyższe świadczenie przysługuje, gdy tak stanowią przepisy wewnątrzzakładowe obowiązujące u danego pracodawcy bądź zachodzą okoliczności określone przepisami Kodeksu pracy, np. gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży lub została spowodowana wypadkiem w drodze do lub z pracy.

Począwszy od 15. dnia choroby trwającej w roku kalendarzowym pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Co do zasady, miesięcznie wynosi on 80% podstawy wymiaru, z zastrzeżeniem że za czas pobytu w szpitalu wypłaca się 70% tej podstawy (art. 11 ust. 1 i 1a ustawy zasiłkowej).

Ważne: Zasiłek chorobowy dla pracownika w wieku 50+ za okres pobytu w szpitalu przypadający od 15. do 33. dnia choroby trwającej w roku kalendarzowym wypłaca się w wysokości 80% podstawy wymiaru (art. 11 ust. 1b ustawy zasiłkowej).

Zasiłek w wysokości 70% podstawy przysługuje za czas pobytu w szpitalu przypadający od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 11 ust. 2 ustawy zasiłkowej, to zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru, w tym także za czas pobytu w szpitalu.

Ustalając okres od 15. do 33. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, za który pracownikowi w wieku 50+ przysługuje wyższy zasiłek chorobowy w związku z pobytem w szpitalu, należy uwzględnić okresy, za które zostało wypłacone wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy, a także okresy, za które pracownik z przyczyn określonych w art. 14-17 ustawy zasiłkowej nie miał prawa do tych świadczeń (por. pkt 45 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Wystawienie przez lekarza zaświadczenia lekarskiego z kodem literowym "C" oznacza, iż niezdolność pracownika do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy zasiłkowej). W takim przypadku, zgodnie z art. 16 ustawy zasiłkowej, za pierwsze 5 dni jej trwania pracownik zostaje pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego. Pomimo tego dni te uwzględnia się przy obliczaniu okresu, za który przysługuje wyższy zasiłek za czas pobytu w szpitalu.

Przykład

Pracownik (w wieku 52 lat) był niezdolny do pracy z powodu choroby przez 18 dni października 2018 r., za które otrzymał wynagrodzenie chorobowe (14 dni), a następnie zasiłek chorobowy (4 dni).

Ponowna jego niezdolność do pracy przypadała częściowo na pobyt w szpitalu od 1 do 17 grudnia 2018 r. Zaświadczenie lekarskie wystawione w dniu wyjścia ze szpitala (17 grudnia 2018 r.) obejmowało okres choroby od 1 do 24 grudnia 2018 r. Lekarz wpisał w nim kod literowy "C". Pracownik za czas choroby:

od 1 do 5 grudnia 2018 r. (5 dni) utracił prawo do zasiłku chorobowego,
od 6 do 15 grudnia 2018 r. (10 dni) otrzymał zasiłek w wysokości 80% podstawy wymiaru,
od 16 do 17 grudnia 2018 r. (2 dni) był uprawniony do zasiłku chorobowego w wysokości 70% podstawy wymiaru,
od 18 do 24 grudnia 2018 r. (7 dni) otrzymał zasiłek w wysokości 80% podstawy wymiaru.

2) Pracownica w wieku 56 lat zachorowała i od 3 grudnia 2018 r. przebywała w szpitalu (była to pierwsza niezdolność do pracy w 2018 r.). Pobyt w tej placówce trwał do połowy stycznia 2019 r. Jakie świadczenia jej przysługiwały i w jakiej wysokości?

Jak już wskazaliśmy w odpowiedzi na poprzednie pytanie, za pierwsze 14 dni choroby trwającej w roku kalendarzowym (od 3 do 16 grudnia 2018 r.) pracownica zachowała prawo do wynagrodzenia chorobowego w wysokości 80% podstawy wymiaru. Począwszy od 15. dnia niezdolności do pracy, tj. od 17 grudnia 2018 r., przysługiwał jej zasiłek chorobowy. Co prawda za czas pobytu w szpitalu przysługuje on w wysokości 70% podstawy wymiaru, jednak w przypadku pracowników w wieku 50+ za okres pobytu w szpitalu przypadający od 15. do 33. dnia choroby trwającej w roku kalendarzowym jest wypłacany w wysokości 80% tej podstawy.

Pracownica zachorowała w 2018 r. i jej niezdolność w tym roku trwała 29 dni, tj. dłużej niż 14 dni, ale krócej niż 33 dni. Na dzień 31 grudnia 2018 r. była uprawniona do zasiłku chorobowego za czas pobytu w szpitalu w wysokości 80% podstawy wymiaru. W takim przypadku okres, za który w kolejnym roku przysługuje wyższy zasiłek w związku z pobytem w szpitalu liczy się od 1 stycznia 2019 r. (mimo, że pracownik w tym roku nie korzystał jeszcze z wynagrodzenia chorobowego). Wypłaca się go w tej wysokości maksymalnie przez 19 dni. Takich wyjaśnień udzielił ZUS w pkt. 49 komentarza do ustawy zasiłkowej.

Gdyby niezdolność do pracy pracownicy przypadała na przełomie roku, ale w 2018 r. trwałaby dłużej niż 33 dni, to okres od 15. do 33. dnia niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym (za który w razie pobytu w szpitalu zachowałaby prawo do zasiłku w wysokości 80%) byłby liczony dopiero po ewentualnej przerwie w niezdolności do pracy przypadającej w 2019 r., a więc już po okresie wypłaty wynagrodzenia za czas choroby w nowym roku kalendarzowym (por. pkt 48 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).