Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 34 (1005) z dnia 1.12.2018

Obliczanie zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy po wypadku przy pracy

Zawarliśmy umowę ze zleceniobiorcą, określając w niej wynagrodzenie kwotowe. Zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W jaki sposób obliczyć wysokość zasiłku chorobowego przysługującego po wypadku przy pracy, mającym miejsce w listopadzie br.?

Zleceniobiorcy, za czas choroby spowodowanej wypadkiem przy pracy, przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Nie ma znaczenia długość tego ubezpieczenia - zasiłek jest wypłacany od pierwszego dnia absencji z tego tytułu, w wysokości 100% podstawy wymiaru. Tak wynika z art. 8 i 9 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1376 ze zm.), dalej: ustawy wypadkowej. Fakt, że zleceniobiorca nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, nie ma wpływu ani na prawo do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego, ani na jego wysokość.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.), dalej: ustawy zasiłkowej, z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru tej składki (art. 9 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy wypadkowej). Co istotne, przychód zleceniobiorcy przy obliczaniu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego pomniejsza się o 13,71% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe bez względu na to, czy przystąpił on do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czy też nie. Tak informuje również ZUS w ust. 37 komentarza do ustawy wypadkowej, dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl.

Zgodnie z art. 48 ustawy zasiłkowej, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeśli ubezpieczenie wypadkowe trwa krócej - za pełne kalendarzowe miesiące tego ubezpieczenia. W sytuacji, gdy w miesiącach poprzedzających niezdolność do pracy przychód zleceniobiorcy uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywaniem ćwiczeń wojskowych, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, w myśl art. 50 ust. 1 ustawy zasiłkowej:

• wyłącza się przychód za miesiące, w których zleceniobiorca wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca,
   
• przyjmuje się przychód (bez uzupełniania) za miesiące, w których zleceniobiorca wykonywał pracę przez co najmniej połowę miesiąca.

Natomiast gdy zmniejszenie przychodu zostało spowodowane inną przyczyną niż wymienione w art. 50 ust. 1 ustawy zasiłkowej, to do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przychód w wysokości faktycznie uzyskanej przez zleceniobiorcę. Jeśli w takim miesiącu wykonywał on umowę przez mniej niż połowę miesiąca, przychód za ten miesiąc nie podlega wyłączeniu.

Dodajmy, że gdyby zdarzenie, o którym mowa w pytaniu, nie zostało zakwalifikowane jako wypadek przy pracy (lub zostało spowodowane umyślną winą ubezpieczonego), to rozpatrywane byłoby prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. W tym celu zleceniobiorca musiałby jednak podlegać temu ubezpieczeniu i ponadto posiadać okres ubezpieczenia podlegający zaliczeniu do 90-dniowego okresu wyczekiwania na prawo do zasiłku (czyli wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z przerwą nieprzekraczającą 30 dni).