Czy wynagrodzenie z umowy zlecenia wykonywanej przez pracownika w miesiącach wyłączonych z podstawy podwyższy zasiłek?

Pracownik w okresie od 10 stycznia do 20 lutego 2023 r. wykonywał umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą. Odpłatność za jej wykonanie nastąpiła 28 lutego 2023 r. w wysokości 5.000 zł. W listopadzie 2023 r. pracownik przez kilka dni był niezdolny do pracy z powodu choroby. Czy ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, powinniśmy w niej uwzględnić wynagrodzenie z umowy zlecenia, jeśli pracownik zarówno w styczniu, jak i w lutym 2023 r. chorował przez ponad połowę obowiązującego go czasu pracy?

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy lub za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia w razie krótszego zatrudnienia (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej). Przez wynagrodzenie, o którym mowa wyżej, rozumie się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe (art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika za ww. okres przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte (art. 38 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

W sytuacji gdy pracownik miał zawartą z własnym pracodawcą umowę zlecenia (lub wykonywał taką umowę na jego rzecz), wówczas wynagrodzenie ze zlecenia trzeba uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Oczywiście pod warunkiem, że miesiące, za które zostało wypłacone wynagrodzenie z umowy zlecenia są uwzględniane w tej podstawie (por. pismo ZUS z 4 września 2023 r. cyt. w UiPP nr 19/2023, str. 7).

Jeżeli w okresie, z którego jest obliczana podstawa wymiaru zasiłku wystąpiły miesiące, w których pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych (np. z powodu choroby) i w związku z tym otrzymał niższe wynagrodzenie, to ustalając tę podstawę:

wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
przyjmuje się, po odpowiednim uzupełnieniu, wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

Przy czym, jeśli wynagrodzenie za któryś z miesięcy zostało wyłączone z podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, to ustalając przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące tę podstawę należy zsumować wynagrodzenie za pozostałe miesiące z 12 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy i podzielić przez liczbę miesięcy niepodlegających wyłączeniu.

Biorąc powyższe pod uwagę, w okolicznościach z pytania wynagrodzenie z umowy zlecenia nie podlegało wliczeniu do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, gdyż miesiące, w których zlecenie było wykonywane, zostały wyłączone z tej podstawy. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku należało ustalić, przyjmując wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada do grudnia 2022 r. i od marca do października 2023 r., tj. za 10 miesięcy kalendarzowych. Za wymienione miesiące pracownik nie otrzymał wynagrodzenia z umowy zlecenia.

Zwracamy uwagę! Pracownik, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową (np. realizuje umowę zlecenia) lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, traci prawo do świadczenia chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Okoliczności te ustala się w trybie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem (art. 17 ust. 1 i 3 w zw. z art. 68 ustawy zasiłkowej). W omawianym przypadku pracownik w okresie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby przypadającej w styczniu i lutym 2023 r. obowiązany był zatem powstrzymać się w tym czasie z realizacją zlecenia (mógł je wykonywać wyłącznie w dniach nieobjętych zwolnieniem lekarskim).