Zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy będącego rencistą

Jako przedsiębiorca po otrzymaniu renty z tytułu niezdolności do pracy nadal prowadzę pozarolniczą działalność gospodarczą. Tak jak przed przyznaniem renty, w dalszym ciągu podlegam dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Czy w przypadku niezdolności do pracy przeszkodą w otrzymaniu zasiłku chorobowego z ZUS może być przyznana przez ten organ renta? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1361059)

NIE, ale tylko, gdy zasiłek chorobowy będzie przysługiwał w czasie trwania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Prawo do zasiłku chorobowego nabywa ubezpieczony, a więc osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu, zarówno na zasadach obowiązkowych (np. pracownik), jak i dobrowolnych (np. prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą). W zależności jedynie od charakteru podlegania ubezpieczeniu chorobowemu zróżnicowany został wymiar tzw. okresu wyczekiwania na to świadczenie. Ubezpieczonemu podlegającemu dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu prawo do zasiłku chorobowego przysługuje po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, chyba że spełnia on przesłanki do tego świadczenia od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Tak wynika z art. 4 ust. 1 pkt 2 oraz art. 4 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133), zwanej ustawą zasiłkową. Natomiast na zasadach przewidzianych w art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej, do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy przykładowo z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Najistotniejszym kryterium przy ocenie prawa do zasiłku chorobowego jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Generalnie pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy w trakcie bycia przedsiębiorcą podlegającym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu nie stanowi przesłanki negatywnej do nabycia prawa do tego zasiłku. Jest tak jedynie w przypadku, gdy z zasiłku chorobowego chce skorzystać osoba niezdolna do pracy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy m.in.:

ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (przykład),
kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Okoliczności stanowiących o braku możliwości pobierania zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego jest znacznie więcej. Szczegółowo określa je art. 13 ustawy zasiłkowej.

Przykład

Pan Karol prowadzi od wielu lat pozarolniczą działalność gospodarczą i podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Z dniem 10 czerwca 2021 r. nabył prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy okresowo na cztery lata. Natomiast w dniu 10 sierpnia 2021 r. pan Karol stał się niezdolny do pracy i niezdolność ta trwa do 9 września 2021 r. Stan ten potwierdził on odpowiednim zaświadczeniem lekarskim (e-ZLA).

Wariant I - Za okres niezdolności do pracy pan Karol ma prawo do zasiłku chorobowego. Legitymuje się bowiem wymaganym okresem wyczekiwania, a ponadto jego niezdolność do pracy powstała w czasie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z racji prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Uprawnienia do renty nie stanowią przeszkody w nabyciu prawa do zasiłku chorobowego.

Wariant II - Zakładając, że wraz z nabyciem prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (a więc z dniem 10 czerwca 2021 r.) pan Karol nie podlegał już dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wówczas za okres od 10 sierpnia do 9 września 2021 r. nie nabył prawa do zasiłku chorobowego.

Wariant III - Zakładając, że po nabyciu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, np. od dnia 16 sierpnia 2021 r. pan Karol zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, to za okres:

-	od 10 do 15 sierpnia 2021 r. miał prawo do zasiłku chorobowego i
-	od 16 sierpnia do 9 września 2021 r. nie miał prawa do zasiłku chorobowego.

Przeszkodą w uzyskaniu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 16 sierpnia do 9 września 2021 r. było posiadane przez pana Karola uprawnienie do renty z tytułu niezdolności do pracy.